veraarden als nieuwe lichaamsbestemming
Kunnen we na de dood onderdeel blijven van de kringloop?
In de natuur is de dood een bron voor leven. Maar zoals wij nu omgaan met de dood, zijn we als mensen geen onderdeel van deze cyclus. Terwijl ook wij natuur zijn. Met veraarden geef je je leven door aan de aarde. Want aarde leeft.
Nu is het nog niet mogelijk in Nederland, maar er is een sterk groeiende belangstelling voor veraarden als natuurlijker alternatief voor begraven. Veraarden is een nieuwe - op dit moment in Nederland nog niet toegestane - lichaamsbestemming gebaseerd op de natuurlijke cyclus van leven en dood. Het is gecontroleerd proces waarbij het lichaam van de overledene transformeert tot voedzame aarde. Het wordt ook wel humaan composteren of humusatie genoemd. Een overledene wordt daarbij in een bed gelegd van een organisch mengsel met onder andere hooi, stro en luzerne, waarin zich micro-organismen bevinden die ons lichaam verteren. Het ritueel heeft veel gelijkenissen met begraven, maar een belangrijk verschil is dat veraarden bovengronds gebeurt. Ook vindt het veraardingsproces doorgaans plaats in een afgesloten cocon, binnen in een gebouw. Zo kunnen de omstandigheden van het veraarden ideaal gehouden worden.
Afhankelijk van de methode van veraarden duurt het transformatieproces zo’n vijf tot zeven weken, inclusief het verfijnen van de nog resterende botten. Het eindresultaat is voedzame aarde, ook humus of supercompost genoemd, rijk aan allerlei mineralen om bomen mee aan te planten en nieuw leven mee te voeden.
"Our bodies are full of potential. We have nutrients in us and there’s no way we should be packed into a box that doesn’t let us go into the earth. Decay and decomposition are amazing processes we are terrified of because they might seem icky and scary — your body aging, your food rotting — but without those processes, we would not be alive."
Katrina Spade van Recompose
Is veraarden ergens anders in de wereld al wel mogelijk?
Veraarden is in veertien Amerikaanse deelstaten gelegaliseerd en sinds 2022 ook mogelijk in Duitsland. Als eerste plek ter wereld heeft de Amerikaanse staat Washington in april 2019 ‘natural organic reduction’ toegestaan: het composteren van dode mensenlichamen tot vruchtbare humus, die wordt ingezet om plaatselijke natuurgebieden te herbebossen. Hier gingen jaren aan onderzoek, crowdfunding en lobby vooraf. In 2021 werd de eerste locatie geopend: Recompose. Initiatiefnemer Katrina Spade vertelt: “Our bodies are full of potential. We have nutrients in us and there’s no way we should be packed into a box that doesn’t let us go into the earth. Decay and decomposition are amazing processes we are terrified of because they might seem icky and scary — your body aging, your food rotting — but without those processes, we would not be alive.”
Dichterbij huis in Europa is de primeur in Duitsland: de deelstaat Sleeswijk-Holstein heeft ‘Reerdigung’ als pilotproject mogelijk gemaakt en hier heeft het bedrijf Meine Erde vanaf 2022 haar eerste locaties geopend.
Komt het ook naar Nederland?
Ook in Nederland zien we een groeiende belangstelling voor veraarden. Draagvlakonderzoek van oktober 2025 wijst uit dat 78% van de Nederlanders neutraal of positief is over veraarden als nieuwe vorm van lichaamsbestemming, 24% overweegt het voor zichzelf en 9% heeft het nu al als eerste voorkeur. Er doet zich nu de interessante ontwikkeling voor dat de Wet op de Lijkbezorging wordt geactualiseerd. Hierin zal veraarden nog niet worden opgenomen, maar op basis van een adviesrapport van de Gezondheidsraad zal de komende jaren wetenschappelijk onderzoek worden opgestart om de veiligheid, duurzaamheid en waardigheid van veraarden aan te tonen.
Maak veraarden mogelijk
Stichting Veraarden zet zich in om veraarden mogelijk te maken in Nederland. We richten ons op het verankeren van veraarden in de wet, op het aanwakkeren van onderzoek en op het groeien van een beweging. Er is veel werk te doen. Op de website van Stichting Veraarden lees je hoe je deze ontwikkeling kunt steunen.
